Wyjątkiem jest amortyzacja jednorazowa: - środków trwałych o wartości nieprzekraczającej 3.500 zł. - środków trwałych do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym równowartości kwoty 50.000 euro (w 2016 roku wynosiła 212 tys. zł) w ramach pomocy de minimis u podatników, którzy: * w danym w roku podatkowym rozpoczęli W przypadku wartości niematerialnych i prawnych oddanych do używania na podstawie najmu, dzierżawy lub leasingu, wartości niematerialne i prawne zalicza się do aktywów trwałych jednej ze stron umowy. Warunki, jakie musi spełnić taka umowa, zawarte są w art. 3 ust. 4 ustawy o rachunkowości. Prace rozwojowe. W świetle art. 90 ust. 5 ustawy o VAT do obrotu, o którym mowa w ust. 3, nie wlicza się obrotu uzyskanego z dostawy towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, a także gruntów i praw Szczególnie podatne na ryzyko występowania nadużyć są transakcje dotyczące środków trwałych, które zachodzą pomiędzy podmiotami powiązanymi. Nieprawidłowości w tym zakresie mogą dotyczyć np. nieujawnienia w sprawozdaniu finansowym informacji o relacji zachodzącej pomiędzy jednostkami. Ponadto, w przypadku tego rodzaju Prawodawca określił, że w jednym roku podatkowym podatnik ma prawo dokonać jednorazowej amortyzacji fabrycznie nowych środków trwałych do kwoty maksymalnie 100.000 zł. Oznacza to, ze podatnik, który zakupi fabrycznie nowy środek trwały o wartości początkowej przekraczającej kwotę 100.000 zł, wtedy w danym roku nie dokonuje Zasady ustalania wartości początkowej środków trwałych zostały natomiast wskazane w art. 16g u.p.d.o.p. Zgodnie z art. 16g ust. 1 pkt 2 u.p.d.o.p., za wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, w razie ich wytworzenia we własnym zakresie uważa się - koszt wytworzenia. . Pytanie: Problem: Jesteśmy jednostką budżetową i zakupiliśmy suszarkę o wartości 15 tys. zł brutto. W planie finansowym została ujęta w paragrafie 6060. W związku z różnymi interpretacjami mamy wątpliwości, jak prawidłowo zaksięgować tę operację (z użyciem konta 080 czy z pominięciem) oraz jak zaksięgować w środkach trwałych. Środki na powyższy zakup nie były środkami z dotacji ani ze środków UE, tylko były wyodrębnione z naszego budżetu. Pozostało jeszcze 91 % treściAby zobaczyć cały artykuł, zaloguj się lub zamów dostęp. Środki trwałe to rzeczowe składniki majątku stanowiące własność lub współwłasność przedsiębiorcy, które są kompletne i zdatne do użytku w ramach działalności oraz przewidywany okres ich użytkowania jest dłuższy niż jeden rok. Zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych środki trwałe podlegają amortyzacji. Jednak przed przystąpieniem do wyboru metody amortyzacji podatnik musi dokonać ich wyceny. Jest ona podstawą wymiaru naliczenia amortyzacji. Jak powinna przebiegać wycena wartości środków trwałych? Wyjaśniamy poniżej. Wycena wartości środków trwałych a sposób nabycia Ustawodawca w przepisach ustawy o podatku dochodowym jednoznacznie określił, że wycena wartości początkowej środków trwałych zależna jest od sposobu nabycia, co prezentuje poniższa tabela: Sposób nabycia środka trwałego Sposób wyceny nabycie w drodze kupna cena nabycia częściowe odpłatne nabycie cena nabycia powiększona o wartość przychodu nabycie w drodze spadku lub darowizny wartość rynkowa z dnia nabycia, chyba że umowa darowizny albo umowa o nieodpłatnym przekazaniu określa tę wartość w niższej wysokości wytworzenie we własnym zakresie koszt wytworzenia Wycena wartości środków trwałych a cena nabycia Zgodnie z art. 22g ust. 3 ustawy o PIT za cenę nabycia uważa się kwotę należną zbywcy, powiększoną o koszty związane z zakupem, naliczone do dnia przekazania środka trwałego do używania, np.: koszty transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze, montażu, instalacji i uruchomienia programów oraz systemów komputerowych, opłat notarialnych, skarbowych i innych, odsetek, prowizji, cło i akcyza (import) oraz pomniejszoną o podatek od towarów i usług. Wyjątkiem są tu sytuacje, gdy zgodnie z odrębnymi przepisami podatek od towarów i usług nie stanowi podatku naliczonego albo podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty należnego podatku o podatek naliczony albo zwrot różnicy podatku w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i nabycia środka trwałego podatnik powinien skorygować o różnice kursowe (dodatnie lub ujemne). Ogólny wzór: Cena nabycia = kwota należna zbywcy + koszty związane z zakupem - VAT + cło + akcyza +/- różnice kursoweJeżeli nie można ustalić ceny nabycia środków trwałych lub ich części nabytych przez podatników przed dniem założenia ewidencji środków trwałych, wartość początkową tych środków przyjmuje się w wysokości wynikającej z wyceny dokonanej przez podatnika, z uwzględnieniem cen rynkowych środków trwałych tego samego rodzaju z grudnia roku poprzedzającego rok założenia ewidencji lub sporządzenia wykazu oraz stanu i stopnia ich zużycia. Czym jest koszt wytworzenia? Zgodnie z art. 22g ust. 4 ustawy o PIT za koszt wytworzenia uważa się wartość w cenie nabycia zużytych do wytworzenia środków trwałych: rzeczowych składników majątku i wykorzystanych usług obcych, kosztów wynagrodzeń za prace wraz z pochodnymi, inne koszty dające się zaliczyć do wartości wytworzonych środków trwałych. Do kosztu wytworzenia nie zalicza się wartości własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci, kosztów ogólnych zarządu, kosztów sprzedaży oraz pozostałych kosztów operacyjnych i kosztów operacji finansowych, w szczególności odsetek od pożyczek (kredytów) i prowizji, z wyłączeniem odsetek i prowizji naliczonych do dnia przekazania środka trwałego do używania. Wycena wartości środków trwałych stanowiących współwłasność Przedsiębiorca decydujący się na wprowadzenie do firmy środka trwałego, który nie jest w pełni jego własnością, powinien pamiętać o kilku istotnych kwestiach regulowanych w art. 22g ust. 11 ustawy o PIT. Gdy składnik majątku stanowi współwłasność podatnika, wyceny wartości środka trwałego dokonuje się w takiej proporcji jego wartości, w jakiej pozostaje udział podatnika we własności tego składnika majątku. Dotyczy to również małżonków, których łączy wspólność majątkowa i wykorzystują ten środek trwały w obu firmach (w firmie żony oraz w firmie męża).W przypadku gdy współwłaścicielem środka trwałego jest małżonek, którego z podatnikiem łączy wspólność majątkowa, a środek trwały wykorzystywany jest wyłącznie w działalności jednego z małżonków , wartość środka trwałego nie jest ustalana w sposób proporcjonalny. Wycena wartości środków trwałych na przykładach Przykład 1. Czynny podatnik VAT zakupił od firmy XYZ na podstawie faktury VAT maszynę produkcyjną: wartość netto: zł podatek VAT 23%: zł wartość brutto: zł Aby mogła działać i być zdatna do użytku, przedsiębiorca musiał ponieść koszty montażu, które zostały udokumentowane fakturą od firmy ABC: wartość netto: zł podatek VAT 23%: 230 zł wartość brutto: zł Ile wyniesie wartość początkowa środka trwałego? W związku z tym, że przedsiębiorca jest czynnym podatnikiem VAT, przedsiębiorca ma prawo do odliczenia VAT z obu powyższych faktur (bowiem wydatki te służą działalności opodatkowanej). W takiej sytuacji podstawą do wyceny wartości początkowej będą wartości netto z obu faktur. Wartość początkowa maszyny produkcyjnej do amortyzacji: zł + zł = zł Przykład 2. Przedsiębiorca korzystający ze zwolnienia z VAT zakupił od firmy XCX samochód osobowy. Zakup został udokumentowany fakturą VAT: wartość netto: zł podatek VAT 23%: zł wartość brutto: zł Przed wprowadzeniem pojazdu na środek trwały przedsiębiorca poniósł koszty związane z przerejestrowaniem w wysokości 180,50 zł. Ile wyniesie wartość początkowa środka trwałego? W związku z tym, że przedsiębiorca jest podmiotem zwolnionym z VAT, nie ma prawa do odliczenia VAT do ustalenia wartości początkowej środka trwałego, należy zaczerpnąć kwotę brutto z faktury. Natomiast jeżeli chodzi o opłatę rejestracyjną, która została poniesiona przed wprowadzeniem samochodu do majątku firmowego, również należy ją uwzględnić przy wycenie. Wartość początkowa samochodu do amortyzacji: zł + 180,50 zł = zł Przykład 3. Przedsiębiorca przed rozpoczęciem działalności gospodarczej nabył samochód we współwłasności z ojcem (50/50). Dokument zakupu to umowa, zgodnie z którą za samochód zapłacili zł. Po uruchomieniu działalności gospodarczej podatnik chciał wprowadzić pojazd do ewidencji środków trwałych. Jak powinien dokonać wyceny? W takiej sytuacji przedsiębiorca powinien wykonać wycenę w oparciu o udział we współwłasności. Wartość początkowa środka trwałego stanowiącego współwłasność: zł x 50% = zł Przykład. 4. Przedsiębiorca wraz z małżonką (łączy ich wspólność majątkowa) zdecydowali się na zakup samochodu dostawczego. Zakupu dokonali jako osoby prywatne. Zakup został udokumentowany umową kupna-sprzedaży o wartości zł. Po pewnym czasie podjęto decyzję o przekazaniu pojazdu do celów firmowych. Przedsiębiorca w dalszym ciągu posiadał dokument zakupu. Jak ustalić jego wartość początkową? W związku z tym, że przedsiębiorcę i jego żonę łączy wspólność majątkowa, a samochód będzie wykorzystywany wyłącznie w działalności męża, za wartość początkową środka trwałego może on przyjąć pełną kwotę z dokumentu zakupu - zł Przykład 5. Przedsiębiorca niebędący czynnym podatnikiem VAT postanowił, że we własnym zakresie zbuduje środek trwały. Do budowy środka trwałego zużył materiały, na które otrzymał fakturę od firmy AND: wartość netto: zł podatek VAT 23%: zł wartość brutto: zł Ponadto otrzymał fakturę od firmy DNA za montaż elektryki: wartość netto: zł podatek VAT 23%: 460 zł wartość brutto: zł oraz fakturę za usługi spawalnicze związane z wytworzeniem środka trwałego od firmy ATA: wartość netto: zł podatek VAT 23%: 345 zł wartość brutto: zł Jak ustalić wartość początkową środka trwałego wytworzonego we własnym zakresie? W tym wypadku przedsiębiorca ustala wartość początkową w oparciu o koszt wytworzenia, czyli w tym wypadku ceny brutto faktur za materiały oraz faktur za usługi: zł + zł + zł = zł Często okazuje się, że wartość bilansowa posiadanych, regularnie amortyzowanych środków trwałych jest dużo niższa niż ich aktualna wartość rynkowa. Dlatego szczególnie przy wycenie bilansowej spółki zastanawiają się, czy mogą dokonać aktualizacji wyceny tych środków, korzystając z przepisów art. 10 ust. 3. Ustawa o rachunkowości zezwala na dokonanie przeszacowania (aktualizacji) środków trwałych tylko na podstawie odrębnych przepisów. Zgodnie z art. 31 ust. 3 wartość początkowa i dotychczas dokonane od środków trwałych odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe mogą, na podstawie odrębnych przepisów, ulegać aktualizacji wyceny. Ustalona w wyniku aktualizacji wyceny wartość księgowa netto środka trwałego nie powinna być wyższa od wartości godziwej, której odpisanie w przewidywanym okresie jego użyteczności jest ekonomicznie „odrębne przepisy” dla aktualizacji środków trwałych ustawa o rachunkowości rozumie ustawy podatkowe. Przepisy te stanowią delegację dla Ministra Finansów do określenia w drodze rozporządzenia trybu i terminów aktualizacji wyceny środków trwałych. Ostatnia aktualizacja miała miejsce w 1995 r. Od tego czasu nie wydano takiego z tego, że zgodnie z ustawą nie można przeprowadzać aktualizacji wyceny środków trwałych, nawet gdyby wartość rynkowa była dużo wyższa niż wartość księgowa. Szczególnie dotyczy to środków trwałych w dużej mierze zamortyzowanych, których ceny rynkowe znacznie rosną, czy środków trwałych, których elementy wymieniono, ale nie można było uznać tej czynności za określenia wartości godziwejWartość godziwa to kwota, za jaką dany składnik aktywów mógłby zostać wymieniony na warunkach transakcji rynkowej pomiędzy zainteresowanymi i dobrze poinformowanymi, niepowiązanymi ze sobą w MSR-ach pokreślono, że wartość godziwa to wartość ustalona na warunkach transakcji to zagadnienie reguluje MSR nr 16 - „Rzeczowe aktywa trwałe”. W myśl standardu jednostka powinna dokonać wyboru zasady (polityki) rachunkowości dotyczącej sposobu wyceny opartego albo na koszcie historycznym, albo na wartości przeszacowanej. Wybraną zasadę stosuje się do całej grupy rzeczowych aktywów oparty na cenie nabycia lub koszcie wytworzeniaPrzy stosowaniu modelu opartego na cenie nabycia lub koszcie wytworzenia po początkowym ujęciu składnika rzeczowych aktywów trwałych należy wykazywać go według ceny nabycia lub kosztu wytworzenia pomniejszonego o zakumulowaną amortyzację oraz o zakumulowane odpisy aktualizujące z tytułu utraty oparty na wartości przeszacowanejJeżeli jednostka decyduje się na stosowanie modelu opartego na wartości przeszacowanej, wówczas po początkowym ujęciu składnika rzeczowych aktywów trwałych, których wartość godziwą można wiarygodnie ustalić, wykazuje się go w wartości przeszacowanej. Wartość ta stanowi wartość godziwą na dzień przeszacowania, pomniejszoną o kwotę późniejszej zakumulowanej amortyzacji i późniejszych zakumulowanych odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości. Międzynarodowy Standard Rachunkowości nr 16 wymaga, aby przeszacowania były przeprowadzane na tyle regularnie, aby wartość bilansowa nie różniła się w sposób istotny od wartości, która zostałaby ustalona z zastosowaniem wartości godziwej na dzień skutków wyceny w wartości godziwej w księgachUjęcie różnicy wyceny zostało podobnie uregulowane przez ustawę i MSR nr z ustawą powstałą na skutek aktualizacji wyceny różnicę wartości netto środków trwałych, o której mowa w ust. 3, odnosi się na kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny. Różnica ta nie może być przeznaczona do podziału. Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny podlega zmniejszeniu o różnicę z aktualizacji wyceny uprzednio zaktualizowanych zbywanych lub zlikwidowanych środków trwałych. Różnica ta wpływa na kapitał (fundusz) zapasowy lub inny o podobnym charakterze, o ile odrębne przepisy nie stanowią regulacji MSR nr 16, jeżeli wartość bilansowa składnika aktywów wzrosła na skutek przeszacowania, zwiększenie należy zaliczyć bezpośrednio do kapitału własnego jako nadwyżkę z przeszacowania. Jednak zwiększenie wartości wynikające z przeszacowania zostanie ujęte jako przychód w takim zakresie, w jakim odwraca ono zmniejszenie wartości z tytułu przeszacowania tego samego składnika aktywów, które poprzednio ujęto jako projekcie zmiany ustawy o rachunkowości do art. 8 dodaje się nowy ustęp dotyczący zaprzestania stosowania MSR, tj. powrót do ponownego stosowania ustawy. Ten przepis będzie miał zastosowanie w przypadku odwrócenia przeszacowania środków trwałych - zgodnie z MSR nr 16.„W przypadku zmian zasad (polityki) rachunkowości, spowodowanych zaprzestaniem stosowania MSR przy sporządzaniu sprawozdań finansowych przez jednostki, o których mowa w art. 45 ust. 1a i 1b, skutki finansowe przejścia na zasady (politykę) rachunkowości określone w ustawie odnosi się na kapitał (fundusz) własny i wykazuje jako zysk (stratę) z lat ubiegłych, a jeżeli skutki przeszacowania aktywów dokonanego zgodnie z MSR rozliczono z kapitałem (funduszem) z aktualizacji wyceny - jako zmianę stanu tego kapitału (funduszu)”.PrzykładWartość początkowa środka trwałego wynosi 10 000 zł, a dotychczasowe umorzenie to 4000 zł. Współczynnik aktualizacji - 1,6. Wartość godziwą na podstawie ekspertyzy rzeczoznawcy ustalono na 9900 IPonieważ nie było rozporządzenia MF nakazującego przeszacowanie, w tym przypadku - zgodnie z ustawą o rachunkowości - nie można zwiększyć wartości środka wartość bilansowa wyniesie: 10 000 zł - 4000 zł = 6000 Aktywa trwałeII. Rzeczowe aktywa trwałe 6 000Wariant IIZgodnie z rozporządzeniem MF może nastąpić aktualizacja. Współczynnik aktualizacji ustalono na 1, aktualizacja wartości początkowej: 10 000 zł x 1,6 = 16 000 zł,- aktualizacja dotychczasowego umorzenia: 4000 zł x 1,6 = 6400 tym przypadku należy podnieść wartość początkową środka trwałego o 6000 zł, umorzenie o 2400 zł i utworzyć kapitał z aktualizacji wyceny w wysokości 3600 zł. Wartość bilansowa tego środka trwałego wyniesie: 16 000 zł - 6400 zł = 9600 księgowa1. Zwiększenie wartości początkowej do 16 000 zł:Wn „Środki trwałe” 6 0002. Zwiększenie umorzenia o 2400 zł (6400 zł - 4000 zł):Ma „Umorzenie środków trwałych” 2 4003. Zwiększenie wartości netto o: 6000 zł - 2400 zł = 3600 zł:Ma „Kapitał z aktualizacji wyceny” 3 600BilansAktywaA. Aktywa trwałeII. Rzeczowe aktywa trwałe 9 600PasywaB. Kapitały własneV. Kapitał z aktualizacji wyceny 3 600Wariant III - rozwiązanie według MSR nr 16- Model oparty na cenie nabyciaW tym przypadku należy wycenić środek trwały według ceny nabycia pomniejszonej o zakumulowaną amortyzację. Ten model nie przewiduje zwiększenia wartości środka bilansowa wynosi: 10 000 zł - 4000 zł = 6000 Aktywa trwałeII. Rzeczowe aktywa trwałe 6 000Wariant IV - rozwiązanie według MSR nr 16- Model oparty na wartości przeszacowanejW tym przypadku trzeba podnieść wartość środka trwałego do wartości godziwej ustalonej na 9900 zł. Zwiększa się zarówno wartość początkowa, jak i dotychczasowe następuje zgodnie z wzorem:Współczynnik aktualizacji = 9900 zł : (10 000 zł - 4000 zł) = 9900 zł : 6000 zł = 1,65- aktualizacja wartości początkowej: 10 000 zł × 1,65 = 16 500 zł,- aktualizacja dotychczasowego umorzenia: 4000 zł × 1,65 = 6600 tym przypadku należy podnieść wartość początkową środka trwałego o 6500 zł, umorzenie o 2600 zł i utworzyć kapitał z aktualizacji wyceny w wysokości 3900 zł. Wartość bilansowa tego środka trwałego wyniesie: 16 500 zł - 6600 zł = 9900 księgowa1. Zwiększenie wartości początkowej do 16 500 zł:Wn „Środki trwałe” 6 5002. Zwiększenie umorzenia o 2600 zł (6600 zł - 4000 zł):Ma „Umorzenie środków trwałych” 2 6003. Zwiększenie wartości netto o: 6500 zł - 2600 zł = 3900 złMa „Kapitał z aktualizacji wyceny” 3 900BilansAktywaA. Aktywa trwałeII. Rzeczowe aktywa trwałe 9 900PasywaB. Kapitały własneV. Kapitał z aktualizacji wyceny 3 900- art. 28 ust. 6, art. 31 ust. 3 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - z 2002 r. Nr 76, poz. 694; z 2006 r. Nr 208, poz. 1540- § 29-42 MSR nr 16 - „Rzeczowe aktywa trwałe”dr Anna Bagieńskaadiunkt w Katedrze Finansów i Rachunkowości Politechniki Białostockiej Przygotuj się do stosowania nowych przepisów! Poradnik prezentuje praktyczne wskazówki, w jaki sposób dostosować się do zmian w podatkach i wynagrodzeniach wprowadzanych nowelizacją Polskiego Ładu. Tyko teraz książka + ebook w PREZENCIE Amortyzacja podatkowa to bardzo opłacalna dla podatnika forma zaoszczędzenia pieniędzy. Jak wiadomo, praktycznie wszystkie środki trwałe prędzej czy później ulegają zniszczeniu. Dlatego też, w momencie ich zakupu, dobrze jest ustalić koszt ich zużycia w czasie. Amortyzacja polega na systematycznym odpisywaniu umówionej kwoty w koszty firmy, aż do całkowitego zużycia środka trwałego. Poznaj metody amortyzacji środków się trzy metody amortyzacji środków trwałych:metodę liniową,metodę degresywną (malejącego salda),metodę z nich ma swoje wady i zalety, więc dobrze jest je dokładnie poznać, zanim podatnik zdecyduje się na konkretną metodę – ponieważ raz wybranej metody co do zasady już nie można środków trwałych - metoda liniowaAmortyzacja metodą liniową jest najpopularniejszą i uznawaną za najprostszą metodę amortyzacji środków trwałych. W tej sytuacji podatnik zakłada, że zużywanie się środka trwałego będzie równomierne przez cały okres jego użytkowania. Wówczas odpisy amortyzacyjne ustala się zgodnie ze stawkami amortyzacyjnymi zawartymi w załączniku nr 1 ustawy PIT oraz CIT, a te ustalane są w oparciu o Klasyfikację Środków Trwałych (KŚT). W metodzie liniowej koszty amortyzacji każdy podatnik wylicza indywidualnie. Jeżeli chce wiedzieć, ile wyniesie roczna kwota amortyzacji, musi zastosować się do poniższego wzoru:WARTOŚĆ ŚRODKA TRWAŁEGO x USTALONA PROCENTOWO ROCZNA STAWKA AMORTYZACJINatomiast jeżeli interesuje go kwota miesięcznej kwoty amortyzacji, wystarczy otrzymany wynik podzielić przez 12, czyli liczbę miesięcy w XYZ w czerwcu 2022 zakupiła maszynę do robót budowlanych o wartości 450 000 zł, która została zakwalifikowana do środków trwałych przedsiębiorstwa. Podatnik wybrał liniową metodę amortyzacji. Stawka amortyzacji zgodnie z wykazem wynosi 20%.wartość amortyzacji rocznej - 450 000 x 20% = 90 000 złwartość amortyzacji miesięcznej - 90 000:12 = 7 500 złFirma XYZ dokona następujących odpisów amortyzacyjnych:za lipiec 2022 - grudzień 2022 (6 miesięcy) - 7 500 x 6 = 45 000 złrok 2023 - 90 000 złrok 2024 - 90 000 złrok 2025 - 90 000 złrok 2026 - 90 000 złw roku 2027 do amortyzacji pozostanie 37 500 zł. Wartość amortyzacji miesięcznej wynosi 7 500 zł zatem:45000,00 zł : 7500 zł = 6 - miesięcy amortyzacji w 2027 rokuAmortyzacja zakończy się w czerwcu 2027 roku. Co ciekawe, podatnicy amortyzujący środek trwały metodą liniową, mogą w trakcie obniżyć stawkę amortyzacji. Jej zmiana może być dokonywana wielokrotnie, a przepisy nie określają poziomu, do jakiego można obniżyć stopę amortyzacyjną. Amortyzacja środków trwałych - metoda liniowa indywidualnaPodatnik może ustalić stawkę indywidualnie, w przypadku kiedy nabyte środki trwałe są używane lub ulepszone. Jednak ma prawo to zrobić tylko w przypadku, kiedy środki trwałe wprowadzane są do ewidencji przedsiębiorstwa po raz takich sytuacjach poszczególne kategorie środków trwałych muszą posiadać minimalne okresy amortyzacji. Poniżej przedstawiamy grup 3-6 oraz 8 KŚT:24 miesiące - gdy wartość początkowa jest mniejsza, niż zł,36 miesięcy - gdy wartość początkowa jest większa niż 25 tys. złotych, ale mniejsza bądź równa 50 tys. zł,60 miesięcy - w pozostałych przypadkach;dla środków transportu:30 miesięcydla budynków (lokali) niemieszkalnych, dla których stawka amortyzacyjna z Wykazu stawek amortyzacyjnych wynosi 2,5%:40 lat - pomniejszone o pełną liczbę lat, które upłynęły od dnia ich oddania po raz pierwszy do używania do dnia wprowadzenia do ewidencji ŚT oraz WNiP prowadzonej przez podatnika, z tym że okres amortyzacji nie może być krótszy niż 10 lat dla pozostałych budynków (lokali) i budowli,10 lat (z wyjątkiem trwale związanych z gruntem budynków handlowo-usługowych wymienionych w rodzaju 103 Klasyfikacji i innych budynków niemieszkalnych wymienionych w rodzaju 109 Klasyfikacji, trwale związanych z gruntem, kiosków towarowych o kubaturze poniżej 500 m3, domków kempingowych i budynków zastępczych, dla których okres amortyzacji nie może być krótszy niż 3 lata).Dodatkowo, podatnik musi udowodnić, że środek trwały nabyty przez niego jest używany co najmniej:6 miesięcy - w przypadku środków trwałych z grup 3-6 oraz 8, a także w przypadku środków transportu60 miesięcy - w przypadku budynków i budowli, wymienionych w art. 22j ust. 1 pkt 3 ustawy PIT oraz art. 16j ust. 1 pkt 3 ustawy CITNatomiast, aby środek ulepszony został za taki uznany, ulepszenie to musi stanowić:20% wartości początkowej - w stosunku do środków trwałych zaliczanych do grupy 3-6 i 8 KŚT oraz środków transportu30% wartości początkowej - w stosunku do budynków i budowliAmortyzacja środków trwałych - metoda liniowa przyspieszonaW wyjątkowych przypadkach stawki amortyzacyjne, które są podane w Wykazie stawek, mogą zostać odpowiednio powiększone. Dotyczy to środków trwałych, które są wykorzystywane w sposób szczególny. Dla wybranych środków trwałych stosuje się konkretny współczynnik, który wystarczy pomnożyć przez stawkę amortyzacyjną tego środka trwałego:1,2 - dla budynków i budowli używanych w warunkach pogorszonych,1,4 - dla budynków i budowli używanych w warunkach złych,1,4 - dla maszyn, urządzeń i środków transportu (z wyjątkiem morskiego taboru pływającego) używanych bardziej intensywnie w stosunku do warunków przeciętnych albo wymagających szczególnej sprawności technicznej,2,0 - dla maszyn i urządzeń zaliczonych do grupy 4-6 i 8 KŚT poddanych szybkiemu postępowi ustalenia dotyczące podwyższenia stawki amortyzacyjnej można znaleźć w ustawach PIT (art. 22i ust. 2-7) i CIT (16i ust. 2-7).Amortyzacja środków trwałych - metoda degresywnaAby skorzystać z tej metody amortyzacji, środki trwałe podatnika muszą być maszynami i urządzeniami zaliczającymi się do grup: 3-6 i 8 KŚT. Metoda degresywna dotyczy także wszystkich środków transportu, oprócz samochodów degresywna jest drugą co do popularności metodą amortyzacyjną, wybieraną przez podatników. W tym przypadku wartość amortyzacji zmienia się, ponieważ wydajność środka trwałego spada wraz z czasem jego użytkowania. Dlatego, jeżeli przedsiębiorca chce równomiernie przyjmować koszty na wszystkie zrobione produkty, powinien przyjąć malejącą stawkę amortyzacyjną. Przez pierwszy rok korzystania z amortyzacji degresywnej stosuje się stawkę podaną w Wykazie, jednak pomnożoną o współczynnik (maksymalnie 2,0).Chcąc wyliczyć stawkę na kolejny rok podatkowy, przedsiębiorca odejmuje zgromadzone wpisy amortyzacyjne od kwoty netto używanego środka trwałego. Jednak z tej metody nie można korzystać w nieskończoność. Podatnik musi zmienić metodę na liniową w momencie, kiedy wartość rocznego odpisu okaże się niższa od wartości rocznego odpisu w przypadku metody z metody degresywnej na liniową odbywa się z początkiem nowego roku podatkowego. Dlatego też przedsiębiorca, pod koniec roku powinien obliczyć wartość rocznego odpisu w metodzie degresywnej i porównać ją z wartością, jaką otrzyma przy metodzie XYZ w styczniu 2022 r. zakupiła maszynę do robót budowlanych o wartości 450 000 zł, która w tym samym miesiącu została przyjęta do ewidencji środków trwałych. Ze względu, że jest to urządzenie z 5 grupy KŚT firma skorzystała z degresywnej metody amortyzacji. Podatnik skorzystał ze współczynnika 2,0. Stawka z Wykazu wynosi 20% zatem stawka podwyższona - 40%.Zostaną dokonane następujące odpisy amortyzacyjne:rok 2022podstawa obliczenia stawki: 450 000 złodpis roczny: 450 000 x 40% = 180 000 złodpis miesięczny 180 000 zł : 12 miesięcy = 15 000 złze względu iż amortyzację rozpoczynamy w lutym:w 2022 r. dokonamy 11 miesięcznych odpisów amortyzujących: 15 000 zł x 11 miesięcy = 165 000 złrok 2023podstawa obliczenia stawki 450 000 zł - 165 000 zł = 285 000 złodpis roczny: 285 000 zł x 40% = 114 000 złodpis miesięczny: 9500,00 złrok 2024podstawa obliczenia stawki (450 000 zł - 165 000 zł - 114 000 zł) = 171 000 złodpis roczny: 171 000 x 0,4 = 68 400 ---> odpis niższy niż w przypadku amortyzacji metodą liniową*OD 2024 r. NALEŻY ROZPOCZĄĆ AMORTYZACJĘ METODĄ LINIOWĄmetoda linowado zamortyzowania pozostało 171 000 złodpis roczny: 90 000 złodpis miesięczny: 7 500 złrok 2025do zamortyzowania pozostało 81 000 złostatni odpis amortyzujący wystąpi w listopadzie 2022 - październik: 7 500 x 10 m-cy = 75 000 złdo amortyzacji pozostanie 6000 złlistopad - 6000 zł* wartość rocznego odpisu amortyzującego zgodnie z metodą liniową: 90 000 zł Jednorazowa amortyzacja środków trwałychJednorazowa amortyzacja możliwa jest w przypadku środków trwałych o wartości nieprzekraczającej 10 000 zł (do końca 2017 roku limit ten wynosił 3500 zł). Innym rodzajem preferencji jest jednorazowa amortyzacja fabrycznie nowych środków trwałych zaliczonych do grupy 3-6 oraz 8 KŚT (a więc bez samochodów).Limit jednorazowej amortyzacji z której może skorzystać każdy przedsiębiorca wynosi w danym roku 100 000 zł. Jednak aby tego dokonać należy spełnić dodatkowe warunki. Prawo do jednorazowej amortyzacji przy zakupie nowych fabrycznie środków trwałych przysługuje pod warunkiem, że:1) wartość początkowa jednego środka trwałego, nabytego w roku podatkowym, wynosi co najmniej zł lub2) łączna wartość początkowa co najmniej dwóch środków trwałych, nabytych w roku podatkowym, wynosi co najmniej zł, a wartość początkowa każdego z nich przekracza sposobem na jednorazową amortyzację, również dotyczącą sprzętów o wartości powyżej 10 000 zł jest skorzystanie z pomocy de minimis. Można tego dokonać jeżeli środki trwałe zaliczają się do grupy 3-8 KŚT, nie wliczając samochodów amortyzacja w ramach pomocy de minimis środków trwałych to oferta dla tzw. małych podatników oraz przedsiębiorców, którzy w danym roku dopiero rozpoczęli działalność gospodarczą. Warto wiedzieć, że łączna kwota jednorazowych amortyzacji w jednym roku nie może przekroczyć kwoty 50 tys. euro. Jeżeli odpis nie obejmuje całej początkowej kwoty środka trwałego, kolejnego odpisu można dokonać dopiero w następnym roku podatkowym. Podatnik co rok otrzymuje nowy limit w wysokości 50 tys. euro, jednak „zaoszczędzony” limit nie przechodzi na kolejny XYZ zakupiło w styczniu 2022 roku maszynę o wartości 450 000 zł i w tym samym miesiącu wprowadziło ją do ewidencji środków trwałych. Urządzenie to zakwalifikowane jest do 5 grupy KŚT, a firma XYZ uznana jest za małego podatnika - co pozwoliło skorzystać z prawa do jednorazowej amortyzacji. Stawka amortyzacji z Wykazu wynosi 14 %. Dokonano następujących odpisów amortyzacyjnych:w styczniu 2022 r. dokonano odpisu w wysokości 230 000 zł (kwota limitu jednorazowej amortyzacji w 2022 r.)w latach następnych dokonuje się odpisów amortyzujących zgodnie z metodą liniową, naliczając odpis od wartości początkowej:odpis roczny 450 000 zł x 14% = 63 000 złodpis miesięczny 63 000 zł : 12 miesięcy = 5 250 złdo amortyzacji pozostało 220 000 zł (450 000 - 230 000)w 2023 r. - 63 000 złw 2024 r. - 63 000 złw 2025 r. - 63 000 złw 2026 r. do amortyzacji pozostanie 31 000 w zależności od przyjętej metody amortyzacji środków trwałych podatnik dokonuje odpisów amortyzacyjnych zgodnie z wykazem stawek. Należy jednak pamiętać, że aby możliwe było zastosowanie niektórych metod amortyzacji podatnik musi spełnić określone warunki. Ustawodawca daje podatnikom możliwość obniżenia stawek amortyzacyjnych, przy czym nie wskazuje, w przypadku których środków trwałych stawka podstawowa mogłaby zostać obniżona. Nie określa również, do jakiej wysokości stawki mogą być obniżone. Oznacza to, że podatnicy mogą sami zdecydować, do jakiej wysokości i co do których środków trwałych zastosują obniżenie stawki amortyzacyjnej. Zarówno ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych (art. 16i ust. 5), jak i fizycznych (art. 22i ust. 5) dopuszcza możliwość obniżenia stawki amortyzacyjnej określonej w wykazie stawek amortyzacyjnych dla poszczególnych środków trwałych. Zmiana stawki może nastąpić wielokrotnie, jednakże warunkiem jest amortyzowanie środka trwałego metodą liniową. Ważne! Obniżenie stawki amortyzacyjnej jest możliwe, jeśli podatnik stosuje liniową metodę amortyzacji. Obniżenie stawki amortyzacyjnej może nastąpić od miesiąca, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji albo od pierwszego miesiąca każdego następnego roku podatkowego. Zmiana stawek amortyzacyjnych może zatem nastąpić zarówno w odniesieniu do środków trwałych dopiero wprowadzanych do ewidencji środków trwałych, jak i środków trwałych już amortyzowanych. Mając na uwadze, że podatnicy mogą dokonywać odpisów amortyzacyjnych miesięcznie, kwartalnie lub na koniec roku, adekwatnie do tego zmiany mogą zostać wprowadzone: w styczniu kolejnego roku - odpisy miesięczne; na koniec pierwszego kwartału - amortyzacja kwartalna; na koniec roku - gdy odpisy dokonywane są jednorazowo. Z powyższego wynika, że przedsiębiorca nie może obniżać stawki amortyzacyjnej w dowolnym momencie. Tym samym nie może, po dokonaniu pierwszych odpisów amortyzacyjnych w roku podatkowym, obniżać stawki amortyzacyjnej i korygować odpisów amortyzacyjnych dokonanych w trakcie roku podatkowego. Przepisy nie wymieniają kategorii środków trwałych, dla których może być zastosowana obniżona stawka amortyzacyjna. Podatnik mający wiele środków trwałych może więc obniżenia stawki dokonać w odniesieniu do wybranych składników majątku, a nie do wszystkich posiadanych środków trwałych. Jak często można zmieniać stawkę? Przepisy nie ograniczają częstotliwości zmiany stawki amortyzacji. Oznacza to tym samym, że podatnik nie musi stosować obniżonej stawki przez kolejne lata. Może ją zarówno zwiększyć, jak i zmniejszyć. Przy czym wysokość obniżenia stawki dla danego środka jest dowolna, a jej podwyższenie nie może być wyższe od stawek określonych w wykazie stawek amortyzacyjnych. Ważne! Przepisy nie zabraniają obniżenia stawki amortyzacyjnej danego środka trwałego nawet kilka razy, a następnie jej podwyższenia. Przykład 1. Podatnik zakupił w kwietniu 2014 r. młot pneumatyczny w kwocie 25 tys zł. i przyjął go do ewidencji środków trwałych. Stawka amortyzacyjna zgodnie z wykazem stawek amortyzacyjnych wynosi 18%. Jednakże chcąc rozliczyć stratę z lat ubiegłych, obniżył stawkę amortyzacji do 3%. Ostra zima spowodowała niemal całkowite zaniechanie robót ziemnych, w związku z czym podatnik w roku 2015 zmniejszył stawkę amortyzacji do 0,5%. W roku 2015 z racji podpisania korzystnego kontraktu na roboty ziemne, przedsiębiorca dokonał podwyższenia stawki do pierwotnej wysokości, czyli 18%. Rozliczenie: Rok 2014 (maj - grudzień) miesięczny odpis amortyzacyjny: (25 000 PLN x 3%) : 12 m-cy = 62,50 PLN roczny odpis amortyzacyjny: 62,50 PLN x 8 = 500 PLN Rok 2015 (styczeń - grudzień) miesięczny odpis amortyzacyjny: (25 000 PLN x 0,5%) : 12 m-cy = 10,42 PLN roczny odpis amortyzacyjny: 10,42 PLN x 12 m-cy = 125 PLN Rok 2016 (styczeń - grudzień) miesięczny odpis amortyzacyjny: (25 000 PLN x 18%) : 12 m-cy = 375 PLN roczny odpis amortyzacyjny: 375 PLN x 12 m-cy = 4500 PLN Obniżenie stawki amortyzacyjnej - do jakiego poziomu? Podatnik może obniżyć stawkę amortyzacji środka trwałego do dowolnie wybranego przez siebie poziomu. Z interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 28 stycznia 2015 r., nr IBPBI/1/423-68/14/ZK wynika, że stawki amortyzacyjne mogą być obniżone do dowolnego poziomu, w tym nawet do 0%: (…) Spółka może obniżyć stawki amortyzacyjne dla środków trwałych wykorzystywanych w działalności gospodarczej, od których dokonuje odpisów przy zastosowaniu tzw. metody liniowej. Stawki amortyzacyjne dotyczące tych środków mogą być obniżone nawet do poziomu 0%, przy czym wysokość obniżenia stawki dla danego środka trwałego jest dowolna i pozostaje w gestii podatnika (…). Powstają zatem dwa pytania: pierwsze - czy zerowa stawka ma sens, oznacza to przecież zaniechanie odpisów amortyzacyjnych w danym roku; drugie - na ile to rozwiązanie jest bezpieczne? W art. 22c pkt 5 oraz art. 16c pkt 5 ustawodawca wykazał sytuacje, w których podatnik winien zaniechać amortyzacji środka trwałego. Nie znajdziemy wśród nich możliwości obniżenia stawki amortyzacji do zera. Przepisy również nie przewidują przerw w dokonywaniu odpisów amortyzacyjnych. Reasumując, obniżenie stawki amortyzacyjnej do zera jest dość ryzykownym zabiegiem, dlatego najbezpieczniej byłoby ustalić stawkę na możliwie jak najniższym poziomie (jednak powyżej 0%). Co ważne, obniżając stawkę amortyzacji środka trwałego, należy mieć na względzie okres jego efektywnej użyteczności oraz zasady prowadzonej polityki podatkowej. Obniżenie stawki amortyzacyjnej - kiedy warto? Obniżenie stawki amortyzacji spowoduje, że jej koszty będą niższe, zatem dochód do opodatkowania - wyższy. Są jednak takie sytuacje, w których wyższy dochód będzie skutkować korzyściami dla podatnika. Przykładem może być potrzeba uzyskania kredytu, w przypadku którego przedsiębiorca jest zobowiązany wykazać zdolność kredytową. Na gruncie podatku dochodowego wykazanie wyższego dochodu oznacza wyższy podatek należny. Z drugiej jednak strony umożliwia dokonywanie odliczeń, np. od dochodu. Ten aspekt jest szczególnie istotny w przypadku rozliczenia straty podatkowej. Tym sposobem przedsiębiorca będzie miał możliwość rozliczyć stratę, której odliczenie w kolejnych latach mogłoby być już niemożliwe (np. ze względu na to, że 5-letni okres rozliczenia straty dobiega końca). Oczywiście obniżenie stawek amortyzacji w tym przypadku będzie miało zastosowanie tylko na okres, w którym przedsiębiorcy zależy na odliczeniu straty. W kolejnych latach podatnik może wrócić do stawek określonych w wykazie, pamiętając jednak, że nie może ich przekroczyć. Obniżenie stawki amortyzacyjnej może mieć również miejsce, jeśli podatnik przewiduje poniesienie straty w danym roku podatkowym. Obniżając stawki amortyzacyjne nie dopuści więc do powstania straty lub zminimalizuje jej wielkość. Jeśli działalność podatnika będzie znowu rentowna i podatnik będzie chciał zwiększyć koszty amortyzacji w kolejnym roku, to w odniesieniu do środka trwałego, dla którego obniżył stawkę amortyzacyjną, będzie mógł stawkę podwyższyć. Obniżka stawki jest również korzystna, gdy podatnik planuje sprzedaż środka trwałego. Wynika to z faktu, że przy jego sprzedaży niezamortyzowana część środka trwałego zwiększa koszty uzyskania przychodów, a ta przy stosowaniu obniżonej stawki jest wyższa niż przy zastosowaniu stawki podstawowej. Jeśli zatem podatnikowi zależy na wykazaniu możliwie najwyższych kosztów uzyskania przychodów, przy zbyciu środka trwałego warto rozważyć obniżenie stawki amortyzacyjnej. Kolejnym przypadkiem, w którym warto rozważyć obniżenie stawki amortyzacyjnej, jest sytuacja, gdy podatnik opodatkowany ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych zamierza zmienić formę opodatkowania na zasady ogólne (bądź podatek liniowy). Pozostawienie stawek amortyzacji na poziomie wynikającym z wykazu oznacza, że podatnik rozlicza relatywnie wysoki koszt, który nigdy kosztem w ujęciu podatkowym nie będzie, gdyż podatnik opodatkowany na zasadzie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych nie może uwzględniać kosztów podatkowych. W związku z tym obniżenie stawek amortyzacyjnych pozwoli na przesunięcie kosztów podatkowych w postaci odpisów amortyzacyjnych na przyszłe lata w razie zmiany formy opodatkowania na zasady ogólne. Podsumowując, jeśli podatnik w pewnym okresie generuje relatywnie niskie przychody, nie powinien zwiększać kosztów amortyzacji. Z kolei, jeśli planowany jest wzrost przychodów, zasadne wydaje się zwiększanie kosztów amortyzacji, co spowoduje obniżenie dochodu i tym samym podatku. Ponadto czasowe obniżanie stawki amortyzacyjnej nie stanowi czynności nieodwracalnej. Co do zasady bowiem podatnik ma prawo (z zachowaniem rocznych okresów amortyzacji) do podwyższenia uprzednio obniżonych stawek amortyzacyjnych do poziomu nie wyższego niż stawki określone w Wykazie.

zmniejszanie się wartości środków trwałych